Santa Agata
Santa Agueda (Barakaldo)
Bizkaiko andrazkoek beneratutako emakume saindua daukagu zain ermitaren barruan.
- Kronologia: Bizkaiko andrazkoek beneratutako emakume saindua daukagu zain ermitaren barruan.
- Estiloa: Errenazimentua
- Udala: Barakaldo
- Auzoa: Santa Agueda
- Koordenatuak:43.25744,-2.980687
Lagundu barrualdeari
Ermita guztiak
Deitura
Catanian (Sizilian) III. mendean jaiotako saindua, birjina eta martiria da Agata. Diotenez, neskatxa eder horrek uko egin zien Quintinianoren, Siziliako prokontsularen, faboreei. Hisiak jota, eta garai hartan Erromako agintariek kristauteria jazartzen zutela aprobetxatuz, prokontsulak Agata zigortu eta burdel batera bidali zuen. Gazteak, baina, birjintasuna gorde zuen mirariz. Are haserreago, Quintiniano neskatxa torturatzeko agindua eman zuen: bularrak mozteko eta, ostera, inork zauriak sendatu barik atxilotzeko ordenatu zuen. Hala ere, gau hartan Done Petri bera, gizon zahar baten itxuraz, agertu zen ziegan eta Agata sendatzeko miraria egin zuen. Azkenik, ikatz gori-gori gainera egotzi eta iraulkarazi zuten Catanian, eta hor hil zen neskatxa.
Emakumeen jagolea omen da Agata; hori dela eta, andrazkoek bere babesa eskatzen dute bular-, edoskitze- eta erditze-arazoen aurka. Oro har, saindu sendalaria dela uste da.
Euskal Herrian, berezitasun batzuk ditu bere kondaira: diotenez, sorgina izatea leporatu zioten Agatari martirioa pairatu zuenean; hori dela eta, katu edo sorgin itxura hartzen du hainbat euskal elezaharretan. Bere bularrak dauzkan erretilu bat daramala irudikatzen dute Agata, pairatu zuen martirioaren oroigarri. Normalean, palma bat daroa beste eskuan, garaipenaren ikurra, santu martiriek heriotza gailendu dutelako seinale.
Ohitura eta Errituak
Santa Agataren egunaren bezperan, otsailak 4, ohikoa da Bizkaiko herri askotan makilen soinuan abestea, sainduaren babesa eskatzeko.
Santa Agataren egunean, otsailak 5, meza eman eta erromeria egiten da ermitan; jai eguna da. Mezaren ostean ohikoa zen andrazkoek sainduaren irudiaren burua hartu eta sakristiaren eta ermitaren aldareen inguruan buelta ematea, aldare horien aurrean geldituz Agataren laguntza erregutzeko asmoz. Zer edo zer antzekoa egiten zen buruko minen aurkako babesa eskatzearren. Antzina, gainera, sainduaren egunaren bezperan kanpaiak jotzen zituzten, eguerditik gauerdira. Egun horren hurrengo domekan “errepikapena” egiten da; hau da, beste erromeria bat.
Santa Agata euskal emakumeek beneratzen duten saindua izan da, eta oraindik ere bada.
Historian zehar, ohikoa izan da andrazkoak ermitara beilan etortzea. Adibidez, 1912an izugarrizko galerna batek Bermeoko hainbat itsasontzi hondoratu zuen; orduan, arrantzaleen emazteak ermitaraino etorri ziren, Santa Agataren babesa erregutzearren.
Pazko-domekan, Mendekostean (berrogeita hamar egun Pazko-domekaren ostean) eta San Ignazio Loiolakoaren egunean, uztailak 31, ere ematen da meza.
Eraikina
galtzada baten aztarnetatik hurbil igarotzen dena.
Oso antzina da auzo honetan dagoen Santa Agatarekiko debozioa. Izan ere, gaur egungo ermita 1584. urtean eraiki zutela badakigu, baina argi dago ermita zaharrago bat zegoela bertan. Mendeetan zehar hainbat alditan berriztatu dute ermita: XVIII. mendean gangak, sakristia eta kanpai-horma gehitu zizkioten. Gainera, XX. mendean ere zaharberritu zuten, 1959an eta 1996an.
Ermitak harlangaitz-hormak eta zurezko
Vidrieras de Arte enpresak egindako
Hornidura
Aldare nagusiaren buru 1770. urteko erretaula barrokoa dago; horren ganbaratxoan, ispilu eta landare-itxurako apaingarriekin, 
Santa Agataren irudi nabarmena dago, urre-koloreko zutabeen artean. Janzteko modukoa da irudia; hau da, aurpegia eta eskuak baino ez daude zizelkatuak, sainduaren arropekin estaltzen den zurezko egitura izanik gorputza. Barakaldotik Mexikora joandako emigratzaile batek opari zuen Santa Agataren mantoa. Irudiaren ondoan 
aingeru bat dago, AGATE DEUNA dion kartela daramalarik. Erretaularen gainean XVI. mendearen bukaerako 
Kristo gurutziltzatuaren irudia dago.
Presbiterioaren albo banatan XVII. mendeko erliebeak daude. Batean 
Sakristian 
Amorruaren aurkako jagolea den 
Plaza de La Encarnación 9B
48006 Bilbao
Tel: (34) 944 320 125
Honek diruz lagundua:
Webgunea, hauen laguntzarekin:
