San Martin

Egikera bikaineko ermita, nabe bakarra dau, angeluzuzena, erdi-puntuko arkua eta hainbat eskailera-maila dituan abside erdizirkular estu eta baxuagoan amaituta. Harlanduzko lan irregularrean moldatuta dago, eraikinaren alderik baxuenean (2-2,5 m.) goikoan baino handiagoa, eraikuntzan aldi bi egon zirala agertuz argi eta garbi. Estalkia, bistako teilatu-zurajea da, baina burualdean, labe-ganga da. Teilatuak hegan egiten dau absidearen gainean besodun oin zuzenetan zurkaizten dan teilatu-hegal handian. Konponbide originala da eta badau parekorik arabar erromanikoko ermitetan. Hainbat gezileihoren bidez argiztatzen da. Hegoaldean, lerro paraleloek eta takeatu arruntaz apaindutako ateburuak, kanoi oso txaranbeldua dauanak, nabarmentzen dabe bat. Iparraldean honen bardina zan beste bat egoan, baina arrasto batzuk baino ez dira geratzen kanpoaldean. Absidean, beste bat zabaltzen da, soilagoa. Eta beste bi be badira, itsututa: bata, burualdearen ardatzean, makurtutako ateburuagaz eta bestea, oinetako fatxada gainean, beharbada bertatik kanpaia joteko soka atarateko. Eta ate bi. Hegoaldekoa, aldatu eta leiho bihurtu da. Arku zorrozduna zan, moldura zilindriko eta geometrikoez apainduta eta guztia leiho-isurkiaz babestuta. Oinetan dan beste ateak be arku zorrotza dau, gainean bolak eta kordoia dabezan dobela handi bikoa. Diseinu orokorra, materiala, dekorazino-xehetasunak…, kontuan hartuta, ermita hau Eleizbarrutiko ermitarik landu eta ederrenetakoa da. Osagai guztiak kontuan hartuta, gotikoaren azken aldikoa izan daiteke, 1500 ingurukoa, seguruenik aurretik beste tenpluren bat izango bazan be.